Uzun süreli (kronik) akciğer hastalığı olanlarda, nefes darlığı hissetmeksizin normal günlük aktivitelerini yapmak zorlaşabilir. Hastalar kolay yorulduklarını, nefes darlığı nedeniyle sosyal hayatlarının olumsuz etkilendiğini, sık hastane başvurularının olduğunu ifade ederler. Genel olarak evden dışarı çıkmak istememektedirler. İleri dönemlerde ise bu durum kas, kemik erimesi, akciğer ve kalp fonksiyonlarında azalmaya sebep olur.
Pulmoner rehabilitasyon, kronik akciğer hastalıklarının tıbbi tedavisine ek olarak hastaların fiziksel ve psikolojik durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı iyileştirmeyi hedefleyen, hasta değerlendirmesini takiben bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, davranış değişikliği ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları içeren kapsamlı uygulamalar bütünüdür.
Pulmoner rehabilitasyonun başlıca amacı; hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan kaldırması, egzersiz toleransının artırılması, atak sayısının ve şiddetinin hafifletilmesi, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, hastaneye başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılmasıdır. Bunların neticesinde sağlıkla ilişkili harcamaların azaltılmasıdır.
Pulmoner Rehabilitasyona (PR) kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım, bronşektazi,interstiyel akciğer hastalıkları,kistikfibrozis, göğüs kafesi hastalıkları, solunum problemi yaratan sinir-kas hastalıkları, akciğeri etkileyen bağ dokusu hastalıkları, akciğer nakli öncesi ve sonrasında veya akciğer cerrahisi öncesi ve sonrası solunum problemleri olan hastalar başvurabilir.
PR ekibi; göğüs hastalıkları uzmanları, fizyoterapist, eğitim hemşiresi, psikolog ve diyetisyenden oluşmaktadır. Temel olarak egzersiz eğitimi yanında her hastanın durumuna özel beslenme önerileri, hasta ve ailesi için eğitim programları ve psikolojik destek gibi bileşenleri vardır.
Sonuç olarak; pulmoner rehabilitasyon nefes darlığı ile başa çıkabilmeyi, aynı zamanda kişinin daha güçlü hissetmesini ve yaşam kalitesinde iyileşmeyi amaçlar. Bu program ile hastanın egzersiz alışkanlığının devam ettirmesi, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam öğretilerini alışkanlık haline getirip “yaşam tarzı” olması hedeflenir.
Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanemizde, 2015 yılından beri “Pulmoner Rehabilitasyon Ünitesi” hizmet vermektedir. Haftada 2 veya 3 gün toplamda 8 hafta, hastanede direkt gözetimli olarak oluşturulan programlar her hastaya özel olarak planlanmaktadır. Pulmoner rehabilitasyon öncesi hastalar değerlendirme testlerinden geçmekte egzersiz kapasiteleri, psikososyal durumları, beslenme durumları açısından değerlendirilmektedir. 8 haftalık program sonrası hastalar 1,3,6 ve 12 ay sonra kontrolleri yapılarak takip edilmektedir.
Kronik akciğer hastalığından dolayı nefes darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız; günlük aktivitelerinizi yapmakta güçlük çekiyorsanız, değerlendirme için göğüs hastalıkları uzmanına başvurabilir ve pulmoner rehabilitasyon programlarından yararlanabilirsiniz. Pulmoner rehabilitasyon üniteleri, göğüs hastalıkları hastaneleri, şehir hastaneleri, üniversite hastaneleri ve eğitim araştırma hastanelerinde bulunmaktadır.
Göğüs Hastalıkları Prof. Dr. İpek Özmen
Göğüs Hastalıkları Uzman Dr.Elif Yıldırım